GINGERBREAD / BİR KURABİYE ADAMIN HİKAYESİ

GINGERBREAD, zencefilli kurabiye ya da yılbaşı kurabiyesi gibi farklı isimler ve şekillerde, tüm dünyada popüler olan ve en çok da bu erkek çocuk şekli ile bilinen kurabiyelerin hikayesini biliyor musunuz?

Neden bu şekillerde yapılıyor? Neden yılbaşına özel bir kurabiye olarak biliniyor? Hatta neden zencefilli?

Zencefilli kurabiye ilk olarak Orta Avrupa'da Orta Çağ'da ortaya çıkmış ve Haçlı Seferlerinden dönen askerler tarafından Orta Doğu'dan getirilen şeker ve baharatlardan yapılmış. Zencefilin mideyi koruduğu ve sağlığa iyi geldiği bilgisinden yola çıkılarak kurabiyeye katılmış ve kurabiyelerin şifalı olduğuna inanılmış.

Zencefilli kurabiye Avrupa'da o kadar popüler hale gelmiş ki, insanların bu popüler lezzeti tadabilecekleri "zencefilli kurabiye fuarları" düzenlenmeye başlanmış ve hem küçük hem de büyük kasabalarda hızla çoğalmış. Kurabiyeler en çok Almanya, Fransa ve İngiltere'de popüler olmuş. Zencefilli kurabiye, baharatlı pastadan, ince kurabiyelere, kremayla servis edilen koyu esmer ekmeğe kadar bölgeden bölgeye farklı formlara bürünmüş. Aslında ilk zamanlardan itibaren zencefilli kurabiye, mevsimi yansıtan ilginç şekiller ve sembollerle yapılmış. Sonbahar fuarlarında hayvan ve kuş şeklinde, Paskalya'da düğmeler ve çiçekler popüler şekiller olmuş. Bazen kurabiyeler düzleştirilir ve "enstantane" adı verilen basit daireler halinde kesilirmiş.

Pek çok İngiliz köyünde, genç kadınların yakında evlenmelerini sağlamak için zencefilli kurabiyeleri erkek şeklinde yapıp, adamlarını veya "kocalarını" yeme geleneği varmış. 

Dekorasyon her zaman zencefilli kurabiyenin birleştirici bir yönü olmuş. Kurabiye kalıpları 19. yüzyılda ortaya çıkmadan önce, fırıncılar kurabiye tahtalarını kullanarak şekiller oluşturuyormuş. Yaygın kurabiye tahtası desenleri güneşler, aylar ve çiçeklermiş ve ayrıntılı şekiller Almanya'da daha popülermiş.

Zencefilli kurabiye ilk zamanlarda keşişler tarafından yapılıyormuş, ancak 17. ve 18. yüzyıllarda fırıncılar bu işde uzmanlaşmaya başlamış. Fransa ve İngiltere'de bu fırıncılar loncalar kurmuşlar ve onlara Noel ve Paskalya dışında zencefilli kurabiye yapma hakkı verilmiş. Zencefilli kurabiyede kullanılan egzotik baharatların fiyatı düştükçe, ortalama insanlar daha fazla zencefilli kurabiye yemeye başlamış, ancak tatlı hala özel günlerde, genellikle tatillerde kram olarak saklanıyormuş çünkü baharatlar hala kolay bulunmuyor ve pahalı satılıyormuş.

Zencefilli kurabiye tüm Avrupa'da, özellikle de Almanya'da gelişmeye devam etmiş ve özellikle Nürnberg şehri bu kurabiyeyle anılmaya başlanmış ve tüm yıl boyunca popüler olmasına rağmen özellikle Noel zamanında her yerde bulunur hale gelmiş. Zencefilli kurabiye evleri ilk kez burada yapılmaya başlanmış ve “Hansel ile Gretel” masalındaki cadının yenilebilir evinden esinlenilerek yapılmış.

Dekorasyona gelince, teknikler geliştikçe evler giderek daha karmaşık hale gelmiş Dekorasyonda kullanılmak üzere ticari şekerler bulunmadan önce, evleri şablonla kaplamak ve yaldızlamak için sanatçılar işe alınıyormuş.

Zencefilli kurabiye ve evlerin popülaritesi kısa zamanda sömürge Amerika'ya da yayılmış. Tariflerin çoğunda Avrupa tariflerine göre daha az baharat varmış ve yerleşimciler genellikle yerel malzemeleri kullanıyormuş. Ülkenin kuzey bölgelerinde pek çok tarifte akçaağaç pekmezi pekmezi bulunurken, Güney'de sorgum pekmezi kullanılıyormuş. 

Kraliçe Victoria ve Almanya doğumlu kocası Prens Albert'in, 19. yüzyılın ortalarında Noel ağacı ve Noel kütüğü gibi benimsedikleri diğer Alman Noel geleneklerinin arasına zencefilli kurabiyeyi de dahil ederek moda haline getirdiği söyleniyor. Zencefilli kurabiyelerin esas olarak Noel ile ilişkilendirildiği dönem o dönemmiş.

19. yüzyılın ortalarında teneke kurabiye kalıplarının geliştirilmesi, zencefilli kurabiye geleneğine de yeni bir soluk getirmiş. Yeni kurabiye kalıpları, köklü kurabiye tahtasının sonunu getirmiş ve hamurun daha ayrıntılı şekillere dönüştürülmesine izin vermiş ve çok geçmeden bu özenle hazırlanmış kurabiyeler ağaçlarda süs olarak ve diğer Noel süsleri olarak görünmeye başlamış.